Wygląd koszulek piłkarskich drużyny to dla wielu kibiców sprawa najwyższej wagi, przy której nie ma mowy o żadnych ustępstwach. Co jakiś czas wybuchają protesty, gdy któryś z klubów zbytnio przesadzi z odwagą i ekstrawagancją.
Sprzeciw kibiców Borussii Dortmund doprowadził do wycofania koszulek ze słabo widocznym herbem klubu. Polski Związek Piłki Nożnej ugiął się, gdy zebrały się głosy oburzenia po rezygnacji z państwowego godła na piersiach piłkarzy. Kontrowersje wzbudzają również kolory strojów. W końcu to im wiele drużyn zawdzięcza swoje przydomki: to dlatego w Liverpoolu grają “The Reds”, a w Chelsea “The Blues”.
Do koloru koszulek nawiązuje także określenie “Czerwone Diabły”, które przylgnęło do Manchesteru United. Tyle że jedna z najbardziej utytułowanych angielskich drużyn nie zawsze występowała w obecnych kolorach. W jej historii kryje się kilka pamiętnych koszulek, którym daleko było do aktualnie używanych barw. Jak zatem wyglądały koszulki Manchester United? Historia braw i wzorów jest na prawdę ciekawa. Czytaj dalej!
Pierwsze klubowe barwy. Biały, żółty, zielony
Obecnie Manchester United jest jedną z najbardziej rozpoznawalnych i najwięcej wartych globalnych piłkarskich marek. Od 2005 roku jego właścicielem jest amerykańska rodzina Glazerów, klub jest notowany na nowojorskiej giełdzie. Wielkie transfery, transmisje telewizyjne, klubowe gadżety – to wszystko jest skrajnie odmienne od atmosfery, w jakiej powstawała drużyna.
Podobnie jak w przypadku wielu innych zespołów z obecnej angielskiej czołówki, początki Manchesteru United były bowiem skromne. A właściwie początki Newton Heath LYR FC, czyli klubu, który powstał w 1878 r. Jego założycielami i pierwszymi zawodnikami byli pracownicy kolei Lancashire i Yorkshire. Mogli liczyć na pewne wsparcie lokalnego producenta wagonów kolejowych, ale pieniędzy nie było zbyt dużo.
To głównie z tego powodu pierwsze mecze klub rozgrywał w białych koszulkach – były po prostu najtańsze. Dodatek stanowiła przewieszona przez strój niebieska szarfa.
Pierwsze ligowe koszulki Manchesteru United
Klub początkowo występował w rozgrywkach regionalnych. W latach 90. XIX wieku udało mu się jednak przystąpić do formującej się Football League, w której zaczął występować w First Division. Stroje stały się więc nieco bardziej profesjonalne. Przede wszystkim jednak zmieniły się barwy. Piłkarze zaczęli grać w żółto-zielonych koszulkach z kołnierzykiem.
Układ kolorów był prosty, składał się z dwóch pionowych pasów, kolory dzieliły więc koszulkę na pół. Miała ona wówczas jeszcze długie rękawy – z dzisiejszego punktu widzenia nieco przypominała kaszmirowy sweter.
Do końca XIX w. było jeszcze kilka wariacji łączącej zielony i żółty. Z czasem pionowe pasy stały się znacznie węższe. Zachowały się także stroje oparte niemal w całości na zieleni. Żółty był w nich tylko kołnierzyk – w takim układzie kolorystycznym Newton Heath występowało w sezonach 1894-1896.
Nowa nazwa, nowe kolory, nowe koszulki Manchesteru United
Kombinacja zieleni i żółci była wówczas na przemian podstawowymi barwami klubu lub strojem rezerwowym. O to pierwsze miano rywalizowała z klasyczną bielą, ale na niektórych koszulkach już pod koniec lat 80. XIX w. zaczęły pojawiać się czerwone akcenty, z których w przyszłości klub miał okazać się najbardziej znany.
Wcześniej jednak Newton Heath wpadło w poważne problemy finansowe. Na początku XX w. długi klubu przekraczały równowartość współczesnych 200 tysięcy funtów. Drużynę uratowała czwórka lokalnych biznesmenów, a klub w kwietniu 1902 roku zmienił nazwę na Manchester United Football Club.
Tak zaczęła się historia pełna sukcesów – już sześć lat później zespół wywalczył pierwsze mistrzostwo Anglii, wkrótce sięgnął również po krajowy puchar.
Wraz z nowym otwarciem zmieniły się również stroje klubu. To wówczas czerwień po raz pierwszy wysunęła się na czoło. Koszulki Manchesteru United były w pełni czerwone, z czasem zostały wzbogacone o kontrastujący, biały kołnierz. Strój uzupełniały białe spodenki i czarne getry z niebieskimi ściągaczami. Taki układ bez większych zmian miał się utrzymać przez około 20 lat.
Pierwszy puchar i zmiany na koszulkach
Już na początku XX w. niezwykle prestiżowym piłkarskim trofeum na Wyspach Brytyjskich był Puchar Anglii. Rozgrywki te szczyciły się już wtedy ponad 30-letnią historią. Nic dziwnego, że Manchester United przed pierwszym występem w finale tych rozgrywek, w 1909 r., przygotował specjalną koszulkę.
Na ten jeden mecz powrócił do historycznej bieli, wzbogacając ją jednak o charakterystyczne, wąskie pasy w kształcie litery “V” pod szyją. Na piersi zawodników pojawiła się też czerwona róża, symbol hrabstwa Lancashire. Nowe koszulki Manchesteru United przyniosły szczęście – United pokonali 1-0 Bristol City.
Do tego wzoru klub powrócił w latach 20. XX w. Wówczas białe koszulki z czerwonym pasem stały się podstawowymi barwami klubu. Zespół balansował wówczas między pierwszą a drugą ligą, a włodarzom przychodziły do głowy również ekstrawaganckie modowe pomysły. W jednym z sezonów na strojach United pojawiły się bowiem wiśniowo-białe pasy.
Ostatecznie w połowie lat 30. powrócono do czerwonych strojów, które miały zostać z drużyną już na stałe.
Koszulki wyjazdowe i trzecie komplety strojów
Czerwień z czasem wpisała się na dobre w kanon barw Manchesteru United. Jest obecna w przydomku drużyny, którego druga część podobno wywodzi się od agresywnego stylu gry. Zespół miał nim zaimponować zwłaszcza w czasie tournee we Francji, czerwień dodano od barwy koszulek.
Podstawowy kolor trykotów od lat 30. pozostał już niezmienny, przeróbkom podlegał jednak fason strojów. Kołnierzyk, a później wycięcie w kształcie litery “V” na kilkanaście lat został zastąpiony przez okrągły dekolt. Taki prosty strój funkcjonował w latach 60. Wówczas zmienił się także kolor getrów – piłkarze grali w białych, a później w czerwonych.
Na początku lat 70. piłkarskie skarpety zawodników z Manchesteru znów stały się czarne i w tej kolorystyce większych zmian nie było aż do dziś. Nie znaczy to jednak, że inne barwy w ogóle nie były obecne w stylu United. Każda drużyna musi posiadać co najmniej dwa komplety strojów – ten drugi jest nazywany koszulką wyjazdową.
Na początku XX w., po ostatecznym wykrystalizowaniu się czerwonych, podstawowych koszulek, rezerwowe komplety najczęściej były niebieskie, ewentualnie w niebiesko-białe pionowe pasy. Po II wojnie światowej ugruntowała się jednak moda, wedle której stroje wyjazdowe były odwrotnością domowych. Stąd Manchester United poza Old Trafford najczęściej występował w białych strojach z czerwonymi kołnierzykami bądź mankietami.
Pojawiały się jego wariacje, jak na przykład strój z sezonu 1975-1976. Była nim biała koszulka z kołnierzem, wzbogacona o trzy wąskie, pionowe pasy po lewej stronie, na których umieszczono herb klubu. To jeden z najbardziej popularnych trykotów Manchesteru United w historii, towarzyszył drużynie przez kilka kolejnych sezonów.
Współczesna moda i szeroka paleta kolorów
Białe stroje wyjazdowe United, w różnych wariantach, przetrwały do początku lat 90. Wówczas spadły w hierarchii do rangi stroju numer trzy. Koszulką wyjazdową stały się bowiem charakterystyczne, pstrokate trykoty z przewagą niebieskiego. Zdobiły je motywy przypominające niebieskie liście, nie brakowało na nich też bieli.
Ten dość szalony wzór wpisał się w trendy z początku lat 90., gdy wiele drużyn eksperymentowało z ozdobnymi strojami. To jednak niekoniecznie podobało się kibicom. W przypadku United problem był zresztą głębszy. Jasny odcień niebieskiego kojarzył się z lokalnym rywalem, Manchesterem City.
Kombinacji dotyczących strojów wyjazdowych było jeszcze kilka. W 1993 r. premierę zaliczył czarny komplet – to w takim stroju Eric Cantona, jeden z najlepiej pamiętanych gwiazdorów United, zaatakował kibica słynnym kopniakiem rodem z karate. W ostatnim sezonie XX w. na wyjazdach piłkarze z Manchesteru grali z kolei w granatowych trykotach.
W nowym stuleciu zmiany kolorystyki jeszcze nabrały tempa. United grywali na przemian w koszulkach opartych na kolorze czarnym, białym lub niebieskim – w jednym z sezonów była to nawet czarno-granatowa krata. Tym samym klub wpisał się w trend biznesowy, zgodnie z którym na każdy sezon przygotowywane są nowe stroje, by zachęcić kibiców do kupna kolejnej koszulki Manchesteru United.
Róż, sawanna i wzory vintage
Nowością z pewnością był kolor różowy. To właśnie w jasnym, wręcz bladym odcieniu tej barwy utrzymane były wyjazdowe koszulki Manchesteru United z sezonu 2018-2019. Rok później pojawiły się stroje złoto-czarne, nazwane przez producenta “kolorem sawanny”.
Nietypowy jest też najnowszy wyjazdowy komplet drużyny z sezonu 2021-2022. Wprost nawiązuje kolorystyką do przedziwnego wzoru z początku lat 90. Tym razem jednak niebiesko-biała kompozycja jest nieco bardziej estetyczna.
Osobną sprawą jest paleta kolorów trzecich strojów, używanych czasami przez drużynę. Na przykład w 1992 r. stanowił je komplet żółto-zielony, nawiązujący do historycznych barw klubu z czasów Newton Heath.
W ostatnich latach pojawiły się z kolei m.in. białe koszulki w cienkie poziome paski, szare trykoty, a nawet biało-czarny strój z nieregularnymi pasami. Najnowsza odsłona to granatowe wzory w stylu vintage z żółtymi wstawkami.
Koszulki Manchester United – historia trykotów na ważne finały
Warto też wspomnieć, że w United przez lata kontynuowano tradycję tworzenia specjalnych kolekcji strojów na wyjątkowe mecze. Swoją pamiętną koszulkę ma więc nie tylko finał Pucharu Anglii z 1909 r., ale i kilka późniejszych.
Jednym z najbardziej charakterystycznych był trykot z 1948 r. na finał FA Cup. Mecz zakończony zdobyciem przez United pierwszego powojennego trofeum piłkarze rozegrali w ciemno niebieskich koszulkach z długim rękawem, białym kołnierzykiem i białymi guzikami. Charakterystyczny był umieszczony na lewej piersi herb klubu na szerokiej tarczy.
W niebieskiej koszulce z długimi rękawami Manchester United zdobył również swój pierwszy Puchar Europy. W 1968 r. drużyna Matta Busby’ego zagrała w prostych trykotach bez kołnierza, niebieskie były także spodenki i getry. W takich okolicznościach udało się pokonać 4-1 lizbońską Benfikę.
Mimo wszystko w większości finałów United występowali w tradycyjnych czerwonych strojach. Do wyjątków należało ostatnie spotkanie w Pucharze Zdobywców Pucharów w 1991 r., gdy piłkarze z Manchesteru zagrali w specjalnych białych koszulkach z czerwonymi wstawkami. Co ważne, ponownie wygrali, pokonując 2-1 FC Barcelona.
Chcesz poznać koszulki, które przynoszą klubom największe zyski? Przeczytaj kolejny artykuł! https://spilkarza.pl/koszulki-realu-bayernu-i-manchesteru-jakie-stroje-pilkarskie-sprzedaja-sie-najlepiej/